Distorzija gležnja
Klasifikacija uganuća gležnja najčešće se odnosi na razinu oštećenja ligamenta, ali postoje i druge klasifikacije.
Klinička klasifikacija je sljedeća:
1. Minimalna ozljeda- istegnuće ligamenta koje ne rezultira pomakom u stres testu
2. Parcijalna djelomična ruptura ligamenta koja rezultira minimalnim pomakom u stres testu
3. Kompletna ruptura jednog ili više ligamenata koja rezultira translacijskim pomakom prilikom stres testa
Testove koji se provode od strane liječnika specijaliste su test talarnog nagiba i test prednje ladice, kao i mnogi drugi.
Anatomija: Prednji talofibularni ligament (ATFL) je najčešće ozlijeđeni ligament kod uganuća distorzije gležnja. Slijedi ozljeda kalkaneofibularnog ligamenta (CFL) i naposljetku stražnji talofibularni ligament (PTFL). Zajedno ta tri ligamenta čine lateralni ligamentarni kompleks.
U akutnoj fazi treba koristiti RICE tehniku (odmor, hlađenje, kompresija i elevacija; eng. rest, ice, compression, elevation), a često se primjenjuju i analgetici, bilo lokalno bilo sistemski, kao i heparinski gelovi (lokalno). Kratkotrajna imobilizacija elastičnim zavojem ili kod težih oštećenja i ortoza, pa čak i gipsani povoj. Funkcionalni tretman uključuje ranu mobilizaciju gležnja čim je prije moguće. Vanjska potpora polutvrdim ortozama ili poveskama, elastične bandaže ili trake često su neophodne u procesu rehabilitacije.
Rana rehabilitacija uključuje vježbe jačanja struktura gležnja, ligamenata, mišića i zglobne čahure. Nastavlja se s vježbama propricepcije i koordinacije odnosno retreningom. Operativno liječenje je potrebno kod težih ozljeda koje uključuju ozljedu sindesmoze- interosealne membrane i osteohondralne lezije.
Oporavak od ozljede gležnja i evaluacija stanja:
Dugotrajna nelagoda i bolnost značajni su fenomeni koji upućuju na otežanu sanaciju i slabiji funkcionalni povratak aktivnostima. Ozlijeđena osoba obično navodi nestabilnost prilikom hoda ili pri manjim neravninama. Objektivni pokazatelji kao što su oteklina, nestabilnost prilikom liječničkog pregleda te ograničenje opsega pokreta zahtijevaju i dijagnostičku obradu ultrazvukom, RTG, CT i MRI. Funkcionalna mjerenja su potrebna prilikom povratka sportskim aktivnostima, trenažnom procesu ili natjecateljskoj razini. Pregled i procjena provode se svakih 2-4 tjedna kako bi se uočile eventualne komplikacije.
Povećani rizik za ponovnu ozljedu gležnja te ozljedu ligamenata imaju sportaši i osobe koje se bave visoko rizičnim sportovima kao što su košarka, odbojka ili nogomet. Osobe koje su imale ozljedu gležnja imaju pet i više puta veći rizik od ponovne ozljede. Postavljanje traka je manja pomoć koju ne treba zanemariti, ali ponekad ima i kontraefekt.
Prevencija ozljede gležnja i profilaktičke intervencije uključuju postavljanje vanjskog oslonca oko gležnja kao što su polutvrde ortoze, zračni jastuci te sportska obuća koja više učvršćuje gležanj, ali najznačajniji je funkcionalni trening na balansnim diskovima i drugim nestabilnim podlogama s ciljem da se poboljša koordinacija i povrati propriocepcija.
